เอาให้ชัด! ฟ้าทะลายโจร ทลายโควิด ได้จริงหรือ?

ปีที่แล้วมีการทดลองกัน?

นพ.ธิติ : ใช่ครับ กลางๆ ปี เราเอาอาสาสมัครมาให้ทานฟ้าทะลายโจร แล้วเจาะเลือดดู ซึ่งผลการทดสอบมาไม่มีปัญหาอะไร หลังจากนั้นเกิดการระบาด แถวๆ สิงหาปีที่แล้ว เราก็เริ่มเอายาตัวนี้ไปทำการศึกษา ทดลองแบบที่เราไม่ทราบว่าอะไรเป็นอะไรเพื่อยืนยันประสิทธิภาพของมัน เราทำการทดลองที่รพ.สมุทรปราการ จำนวนคนไข้ที่ทำการศึกษาคือ 57 ราย แบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มที่ไม่ได้ยาฟ้าทะลายโจร รักษาปกติ สังเกตอาการ สองคือกลุ่มที่ได้ยาฟ้าทะลายโจร 28 รายที่ไม่ได้ฟ้าทะลายโจร พบกว่าเขาเกิดปอดบวม 3 ราย แต่กลุ่มที่ได้ยาฟ้าทะลายโจร ไม่มีใครเป็นปอดอักเสบเลย ก็ส่งผลให้เห็นถึงประสิทธิภาพชัดเจนว่าส่วนนี้น่าจะใช้ได้ หลังจากนั้นเราเลยนำการศึกษานี้มาต่อยอด อย่างที่เห็นในสไลด์ที่โชว์ เราศึกษาในคนไข้จำนวนมากขึ้น จะเห็นว่า 539 รายแบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มที่หนึ่งหรือ ap ได้ยาฟ้าทะลายโจร กลุ่มที่ 2 ไม่ได้ กลุ่มที่ได้มีรายเดียวจาก 243 ราย แต่กลุ่มไม่ได้ยา มีถึง 71 ราย เป็นความแตกต่างที่สำคัญ

ใช้รักษาหรือยับยั้ง?

นพ.ธิติ : ต้องตอบว่าเป็นการรักษาครับ แต่ต้องเข้าใจว่าการรักษาเชื้อไวรัสไม่เหมือนเชื้อแบคทีเรีย ที่เราเอายาไปฆ่ามัน ร่างกายกำจัดมันไปเอง ในความถูกต้องคือการรักษาและยับยั้ง ใช้ได้ทั้งคู่

พอทดลองแล้ว ผลน่าพึงพอใจ?

นพ.ธิติ : ใช่ครับ กลุ่มได้ยาฟ้าทะลายโจร มีโอกาสเกิดปอดบวมแค่ 0.3 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น แต่กลุ่มที่ไม่ได้ยาฟ้าทะลายโจร มีโอกาสเกิดปอดบวม 24 เปอร์เซ็นต์ เราก็นำไปใช้ต่อเนื่องในส่วนที่เป็นรพ.ต่างๆ ที่นำมาใช้ต่อ อย่างรพ.สนามต่างๆ รพ.บุษราคัม พอเชื้อพัฒนามาเรื่อยๆ เรามีการใช้ในเรือนจำนนทบุรี ได้ผลค่อนข้างดี เมื่อเวลาผ่านมาเชื้อค่อนข้างแรงเป็นเดลด้า อัตราเกิดปอดบวมเพิ่มขึ้น เป็น 3.8 เปอร์เซ็นต์ ส่วนคนไข้ที่ไม่ได้ยาขึ้นมาเป็น 35 แสดงว่าขึ้นมาตามส่วน แสดงว่าได้ผลดีกว่าการไม่กินแน่นอน

แต่มีกระแสที่เขาไม่เชื่อถือ เขาว่าการเข็นฟ้าทะลายโจร เราอาจมียาดีไม่พอหรือเปล่า ขายผ้าเอาหน้ารอดหรือเปล่า?

นพ.ธิติ : ส่วนนี้ยาทั้งหลายแหล่ที่เราใช้ในปัจจุบันมันแบ่งระยะกัน ยาส่วนต้นที่ใช้ ไม่มียาที่ชัดเจน ฟ้าทะลายโจรใช้รักษาในคนไข้กลุ่มที่หนึ่ง อายุ 12-60 ปี สองอาการ้อย สามคือไม่มีโรคประจำตัวอื่นๆ เช่นเบาหวาน ความดัน อายุเยอะ เพราะกลุ่มนี้โดยปกติคือการรักษาตามอาการ ส่วนยาต้านไวรัสให้คนไข้มีอาการค่อนข้างเยอะหรือมีความเสี่ยง มันแยกกลุ่มชัดเจน จะมองว่าเราเข็นมาดันคงไม่ใช่ แต่เราเอาลงมาเพื่อให้คนไข้อาการน้อยๆ ไม่เปลี่ยนไปเป็นคนไข้ที่มีอาการเยอะ

ใช้กับคนไข้สีเขียว ไม่ใช่สีเหลือง สีแดง?

นพ.ธิติ : ถูกต้องครับ

กินก่อนเพื่อป้องกันได้มั้ย?

นพ.ธิติ : เรื่องกินแล้วป้องกันได้มั้ย มันค่อนข้างชัดเจนว่าผลในหลอดทดลอง ไม่ป้องกันไวรัสเข้าเซลล์ แต่ถ้าคนยังไม่ป่วยแต่มีโอกาสเสี่ยง สัมผัสคนติดเชื้อมา ณ วันนี้เราตอบไม่ได้ว่าเขาติดเชื้อหรือยง มีหลักการอันนึง ถ้าการรักษาใดๆ ที่มันราคาถูก ไม่มีผลเสีย สามารถเริ่มมันก่อนในรูปแบบการรักษาแต่เริ่มต้น ไม่ใช่ป้องกันนะ เพราะการรักษาที่ให้ไปเราเห็นชัดเจนว่าการให้ฟ้าทะลายโจรในช่วง 72 ชม.แรก จะได้ผลดีมาก แต่บางทีช่วง 72 ชม.เราต้องรอสว็อป รอกว่าจะได้แล็บ ถ้าทานก่อนจะได้เปรียบ ตรงนี้อาจต้องพิจารณาและปรึกษาแพทย์ ว่าความเสี่ยงของคุณอยู่ระดับไหน สมควรต้องใช้มั้ย มันยังไม่ยืนยันชัดเจน แต่มีแนวคิดว่าน่าจะนำมาใช้ประโยชน์ได้

กินเพื่อเสริมภูมิได้มั้ย เพราะมีคนกลัวเป็นโควิดไปซื้อฟ้าทะลายโจรมากิน แล้วมีปัญหาเรื่องไตหรือตับ?

นพ.ธิติ : เวลาเราทานฟ้าทะลายโจร มันมีข้อมูลว่าอาจเพิ่มภูมิคุ้มกันได้แต่ในทั่วๆ ไปจะไม่เพิ่มภูมิคุ้มกันสำหรับโควิด ภูมิคุ้มกันโควิดเรายังไม่มีผลวิจัยตรงนั้น สองเมื่อทานไปนานๆ สิ่งที่ตอบได้ว่ามีผลต่อตับไตมั้ย ณ ปัจจุบันเราให้ทานถึงวันที่ 5 กินแค่ 5 วันติดต่อกันในการรักษา เราเจาะเลือดทดสอบ ใน 5 วันไม่มีผลกับตับไตเลย ผลเลือดปกติเลย แต่เมื่อทานระยะเวลานานๆ อันนี้คงต้องใช้ระยะเวลาศึกษาต่อไป ถ้ากิน 2-3 เดือน ต่อเนื่อง อันนี้ยังไม่แนะนำครับ

มีพิษมั้ย มีข้อเสียมั้ย?

นพ.ธิติ : ในตัวของมันเอง ถ้าในส่วนแพทย์แผนไทย เขาจะเชื่อว่าฟ้าทะลายโจรเป็นยาเย็น มีฤทธิ์ที่เย็นมาก ถ้าทานนานๆ ร่างกายจะเย็นเกินไป แต่ในแผนปัจจุบัน เราพบว่าฟ้าทะลายโจร หนึ่งมีผลบางอย่างที่ถ่ายทอดไปในน้ำนม ในการตั้งครรภ์ได้ สองตัวเขาเองทำให้เลือดแข็งตัวช้าลง ฉะนั้นคนไข้ที่ทานยากันเลือดแข็งตัวอยู่อาจต้องปรึกษาแพทย์ก่อนว่าสมควรทานได้มั้ย แต่ถ้าเป็นไปได้หลีกเลี่ยงได้ควรหลีกเลี่ยง

มีอีกเรื่อง คือเรื่องของตับ มีคำถามเข้ามามากแม้แต่แพทย์เอง มีรายงานในการศึกษาในวารสารบอกว่าการให้ฟ้าทะลายโจรมันป้องกันตับด้วยซ้ำไป แต่อย่างไรก็ตามต้องยอมรับว่าการที่กินนานๆ อาจมีผลตรงนี้ได้ สองในตัวโควิด เขาก็มีปัญหาในระบบต่างๆ กับร่างกายทุกระบบ ยาหลายตัวที่ให้อยู่ ไม่ว่ายาพาราฯ ยาต้านไวรัสต่างๆ พวกนี้มันมีผลต่อการทำงานของตับทั้งสิ้น เมื่อรวมเข้ามาจึงตอบไม่ได้ว่าจะเกิดอะไรขึ้นในระยะยาว ฉะนั้นการทานในระยะยาวจึงไม่น่าจะเป็นสิ่งที่ดี

เต็มที่กี่วัน?

นพ.ธิติ : 5 วันครับ ตอนนี้เราแนะนำให้พิจารณาสิ่งสำคัญคือสารแอนโดรกราโฟไลด์ ซึ่งตัวยาแบ่งเป็นสองชนิด หนึ่งยาชนิดที่เป็นผงบด เอาต้นใบรากมาบดอัดใส่แคปซูล สองเอาต้นใบรากมาสกัดสารสำคัญหน่อยนึง มันก็จะมีสารสกัดที่ชัดเจน เป็นสิ่งที่ทางกรมการแพทย์แผนไทย แจกให้ผู้ป่วย ฉะนั้นในสองส่วนนี้เราพิจารณาสิ่งสำคัญ คือสารสำคัญคือแอนโดรกราโฟไลด์ เราให้ทาน 80 มิลลิกรัมต่อวัน โดยแบ่งให้เป็น 3 ครั้ง ทานมื้อละ 60 มิลลิกรัม ที่สำคัญคือกินติดต่อกันแค่ 5 วันแล้วหยุด ไม่มากกว่านั้น ถ้าเป็นเด็กเท่าที่ทำการทดลอง อยู่ที่ 12 ปี แต่ที่สำคัญในผู้ป่วยที่แพ้ยาฟ้าทะลายโจร อันนี้ไม่แนะนำให้ทาน เขาก็จะมีอาการก็ทั่วไปเลย คือผื่นขึ้น คันตามปาก หายใจไม่ค่อยออก สองคือคนให้นมบุตร คนที่ตั้งครรภ์อันนี้ไม่แนะนำ สองกลุ่มที่ต้องพิจารณาเป็นพิเศษ เขามีการทานยากันเลือดแข็งตัว เช่น ยาวาร์ฟาริน ยาแอสไพริน หรือโคลพิโดเกรลที่ทานในโรคหัวใจ เวลาทานตัวนี้บวกเข้าไปอาจทำให้เลือดไม่หยุดแข็งตัว อาจต้องปรึกษาแพทย์ก่อนถึงความเหมาะสมที่จะใช้

มีแพทย์แผนปัจจุบันออกมาค้านบ้างมั้ย ตีกันมั้ยกับแพทย์แผนปัจจุบัน?

นพ.ธิติ : เขามีมาขอดูข้อมูล ถ้าใช้ในลักษณะที่เราใช้ เราเดินกระบวนการเดียวกับแพทย์แผนปัจจุบัน มันเป็นการเอาภูมิปัญญามายืนยันด้วยวิธีวิทยาศาสตร์แล้วใช้ในแพทย์แผนปัจจุบัน มันไปด้วยกัน เพียงแต่ว่าแพทย์หลายท่านขอดูข้อมูล คือเราถูกสอนมาให้เชื่อหรือไม่เชื่ออะไรโดยหลักฐานประจักษ์ อาจารย์หลายท่านข้อข้อมูลไปแล้วก็ยอมรับกับผลการศึกษาที่เราทำ

ถ้าเขาฉีดวัคซีนเข้าไป ไปฆ่าเชื้อมั้ย?

นพ.ธิติ : ไม่เกี่ยวกันครับ โดยวัคซีนเองจริงๆ เขาทำให้ร่างกายเรารู้จักเชื้อ เขาไม่ได้เอาเชื้อที่เป็นๆ ใส่เข้าไป ยาออกฤทธิ์อีกด้านนึง ฉะนั้นมันเป็นสองฝั่งใช้งานด้วยกัน แต่ไม่สามารถใช้อันใดอันหนึ่งแทนกันได้

ฟ้าทะลายโจรมีสรรพคุณ เมื่อไหร่ที่เป็นโควิด 72 ชม.แรกกินก่อนเลยอันนั้นจะช่วย แต่ถ้าสีเหลืองหรือสีแดง ต้องหมออย่างเดียว ที่สำคัญที่สุดชาวบ้านคุณตาคุณยายคนไหนกินฟ้าทะลายโจรทุกวัน กินเป็นเดือนไม่เอานะ มันมีผลกับไต ร่างกาย แทนที่จะเป็นคุณมันจะกลายเป็นสิ่งที่ไม่ดี กินเต็มที่ 5 วัน?

นพ.ธิติ : ถ้าจำเป็นต้องใช้ หยุดสัก 2 วันแล้วก็ทานได้อีก แต่ต้องมีความจำเป็นในการใช้ ถ้าเขาเป็นผลบวกแล้วเป็นโควิดแล้ว การรักษาตามกระบวนการปกติต้องทำต่อ ช่วงรอนี่โอเคกิน ไม่ใช่กินอย่างนี้อย่างเดียว ยาแผนปัจจุบันก็ต้องกินต่อไป เดี๋ยวทานแล้วไม่ยอมไปรักษาน่ากลัวมาก ฉะนั้นทานแล้วเริ่มกระบวนการตามปกติ ถึงเวลาเขาแยกไปนอนรพ.หรือ โฮม ไอโซเลชั่น ก็ตามนั้นครับ จะมีคุณหมอโทรมาดูแล

คุยกับ "นรา กลิ่นขจร" หนึ่งในผู้ป่วย เพื่อนสมัยเรียนเซนต์จอห์น แกเป็นโควิดช่วง 5-6 วันก่อนและกินยาฟ้าทะลายโจร วันนี้เป็นโควิด?

นรา : ใช่ครับ มีเอกสารส่งไปให้เรียบร้อยแล้ว เท่าที่ตรวจเจอวันที่ 13 แต่รู้สึกตัวเองได้น่าจะรับเชื้อวันที่ 9 แต่ถ้าตรวจเจอวันที่ 13 ไปตรวจที่ศูนย์ราชการ น่าจะรับเชื้อที่ตลาดที่นึง แต่ไม่ขอเปิดเผยชื่อตลาด อาชีพผมเดินอยู่ในตลาดนั่นแหละ ใส่หน้ากากอนามัยและหน้ากากผ้า 2 ชั้นแต่ก็ยังติด

พอได้รับเชื้อและทราบว่าเป็นโควิด ดูแลยังไงต่อ?

นรา : ตัวผมเอง พอมีข่าวเรื่องความรุนแรงของโควิด หนักมาก ก่อนที่ออกไปทำงาน ตอนเช้าข้างบ้านผมมีฟ้าทะลายโจรขึ้นเองตามธรรมชาติ ก็เด็ดมาใบนึงกินเองขมๆ เลย (หัวเราะ) กินเช้า บ่าย เย็น แต่พอวนที่ 9 เริ่มปวดตัว ปวดหลังรุนแรงมาก ไม่รู้เป็นอะไรทั้งที่ตัวเองไม่เคยมีอาการแบบนี้ ก็เลยรอ วันที่ 10 เริ่มมีไข้บางๆ ปวดหัวมึนหัว วันที่ 11 มาศึกษาข้อมูลทางอินเตอร์เน็ตว่าอาการเริ่มต้นโควิดเริ่มต้นแบบไหน ปรากฎว่ามันใกล้เคียงมาก ก็หาฟ้าทะลายโจรมากินเลยครั้งละ 4 เม็ด ที่บ้านมีแค่ 40 เม็ด ในกลุ่มเพื่อนเซนต์จอห์นที่เรียนมาด้วยกันก็ประกาศบอกเพื่อนว่าเราอยู่ในเขตปทุมฯ เราหาฟ้าทะลายโจรไม่มีสักร้าน เพื่อนตามต่างจังหวัดแต่ละคนมีน้ำใจมาก ส่งมาให้ร่วมๆ พันกว่าเม็ดแล้ว ก็ได้กินมาตั้งแต่ตอนนั้น ทุกสี่ชม. กินๆ ต้งนาฬิกาปลุก ถ้ามีไข้ก็กินพาราด้วย ถ้ามีน้ำมูกก็กินยาลดน้ำมูกตามอาการไปด้วย พอผ่านวันที่ 17 จนถึงตอนนี้ผมสามารถวิ่งได้แล้ว แต่คิดว่าน่าจะยังมีเชื้ออยู่

คิดว่าส่วนหนึ่งเพราะยาฟ้าทะลายโจรที่กินตั้งแต่วันแรกที่เป็น?

นรา : แน่นอนล้านๆ เปอร์เซ็นต์ เพราะไม่มียาตัวไหนรักษาผมแล้วนอกจากฟ้าทะลายโจร รอเตียงคงตายก่อน รอหมอกระเป๋าที่คุยว่าจะมาหาถึงบ้าน ส่งข้อมูลไปตามอินเตอร์เน็ตที่เขาให้มา แอดไลน์ส่งใบหลักฐานว่าติดเชื้อ นับจากวันนั้น เขารับข้อความและบอกว่าวันรุ่งขึ้นจะมีหมอกระเป๋ามา จนวันที่ 9-10 มีแต่รอยยิ้มอย่างเดียว อย่าไปหวัง มีแต่เพื่อนที่เรียนเซนต์จอห์นด้วยกันที่ส่งมาให้

ผมอ่านบทความอ.ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา ท่านบอกว่าบางคนกินฟ้าทะลายโจรแล้วดีขึ้น แต่ให้ระวังว่าอาจมีย้อนกลับมาได้?

นพ.ธิติ : แม้แต่ยาเอง ไม่มียาตัวไหน ประสิทธิผล 100 เปอร์เซ็นต์ ส่วนหนึ่งอานตอบสนอง และอาจมีส่วนหนึ่งที่ไม่ตอบสนอง อย่างที่ยกตัวอย่างให้ดู ในหลักฐานที่เราทำการศึกษา 0.3 เปอร์เซ็นต์ เปลี่ยนไปเป็นปอดบวม ฉะนั้นมีส่วนหนึ่งที่ไม่ตอบสนอง เราจำเป็นต้องสังเกตอาการ ดูความเปลี่ยนแปลงหลังทานยา และต้องรักษาอาการตามปกติที่ควรต้องเป็น

ไทยเอง มีการคิดค้นฟ้าทะลายโจรมากี่ปี?

นพ.ธิติ : เป็น 10 ปีแล้ว ก่อนมีโควิดอีก เริ่มต้นด้วยแพทย์แผนไทย จากนั้นพัฒนาในรูปแบบที่เรากินง่ายขึ้น อย่างเอามาบดผงแล้วใส่แคปซูล ยาที่เราเห็นในท้องตลาดจะเห็นว่ามี 2 ชนิด ชนิดที่หนึ่งคือยาผงบดเอาบางส่วน ใบ ต้น บดรวมกัน ตากแห้งแล้วบดแล้วใส่แคปซูล สองคือเอาผงนั้นมาสกัดสารสำคัญออกมา จะมีปริมาณสารสำคัญที่เยอะกว่า และชัดเจนว่ามีเท่าไหร่ วิธีกินก็แยกจากกัน เอาที่กินง่ายก่อน คือสารสกัดที่จะบอกเลยว่ามีสารแอนโดรกราโฟไลด์ กี่มิลลิกรัม สมมติมี 20 มิลลิกรัม เราต้องการวันละ 180 แบ่ง 3 มื้อกิน 3 เม็ด 3 เวลา เข้าใจว่าที่คุณนราใช้อาจเป็นแบบผง ซึ่งต้องมาคำณวน และต้องไปดูข้างกล่อง โดยปกติตอนนี้ สำนกงานคณะกรรมการอาหารและยา เน้นว่าควรมีปริมาณสารสำคัญแอนโดรกราโฟไลด์อยู่ข้างกล่องเท่าไหร่ โดยปกติเป็นเปอร์เซ็นต์ แต่ละชนิดไม่เท่ากันต้องดูข้างกล่องและเอามาเฉลี่ยให้ได้ 180 มิลลิกรัมต่อวัน

สมมติเขาเขียนเม็ดละ 10 มิลลิกรัม คุณก็ต้องกินให้ได้ทั้งหมด 18 เม็ดต่อวัน และแบ่งกันไป ในนั้นเขียน 20 มิลลิกรัม อาจกิน 9 เม็ด ต่อวัน แบ่งเป็นมื้อๆ ไป แต่ขอให้ร่างกายได้ 180 กินมากกว่านั้นได้มั้ย?

นพ.ธิติ : ไม่ควรครับ เพราะเราไม่ได้ทำการศึกษามากกว่านั้น เราตอบไม่ได้ว่ากินเยอะๆ แล้วจะเป็นยังไง แต่มีการศึกษาในต่างประเทศว่ากินได้มากที่สุดเท่าไหร่ ไม่มีพิษเท่าไหร่

มีสกัดเป็นยาฉีดมั้ย?

นพ.ธิติ : ของเรายังไม่มี แต่ประเทศจีน มีคนเอาอันนี้ไปสกัดเป็นยาฉีดแล้วให้ในคนไข้ที่อาการรุนแรง แต่ขั้นตอนค่อนข้างยุ่งยาก และประเทศไทยไม่มียาชนิดนั้น

จดสิทธิบัตรมั้ย?

นพ.ธิติ : มันไม่ใช่ยาอยู่ในบ้านเราอย่างเดียว มีหลายที่ สองเป็นเหมือนยาสามัญประจำบ้านซึ่งจะไม่มีสิทธิบัตร

ประเทศอื่นใช้มั้ย?

นพ.ธิติ : มีจีนที่พบรายงาน

อเมริกา ยุโรปใช้มั้ย?

นพ.ธิติ : มันไม่ค่อยขึ้นแถวนั้นครับ

เขาอยากกินแบบเรามั้ย?

นพ.ธิติ : เรากำลังเอาการศึกษาที่เราทำไปตีพิมพ์ในวารสารระดับโลก ยังตอบไม่ได้ แต่เราจะเผยแพร่อันนี้สู่ระดับโลก

คนมองว่าทำไมเรามัวแต่มุ่งพัฒนายาแพทย์แผนไทย ทำไมไม่พัฒนายาในแพทย์แผนปัจจุบัน?

นพ.ธิติ : เนื่องจากการศึกษาแบบนี้จะเป็นการศึกษาที่จะเป็นยาแผนปัจจุบัน จริงๆ เราทดสอบเทียบกันที่กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ทำ เปรียบเทียบระหว่างแอนโดรกราโฟไลด์บริสุทธิ์ กับสารสกัดแอนโดรกราโฟไลด์ ปรากฏว่าสารสกัดให้ผลการยับยั้งชื้อไวรัสที่ดีกว่า ฉะนั้นต้องทำการศึกษาต่อไป

จากแพทย์ไทยกำลังจะกลายเป็นแผนปัจจุบัน?

นพ.ธิติ : ตอนนี้ก็เป็นยาสามัญประจำบ้านอยู่แล้วครับ แต่ใช้ในการรักษาหวัด ไม่ใช่โควิด เพราะโควิดเป็นโรคติดต่อร้ายแรง ต้องรักษาโดยแพทย์

ถ้าจะกินเพื่อเสริมภูมิ อย่าเพิ่ง?

นพ.ธิติ : ครับ ยังไม่มีอะไรยืนยัน ถ้าจะกินกินได้แต่อย่าเกิน 5 วัน

แต่ถ้าได้รับเชื้อโควิดกินได้ภายใน 72 ชม. แรกที่รับเชื้อ อัดไปก่อนเลย?

นพ.ธิติ : แต่ต้องไปคำนวณแบบที่ผมว่าไป

ชมคลิป

VVVV

VVV

VVV

V

V

VV

V

VVV