ศักดิ์ศรีกินไม่ได้! กัปตันสายการบิน เปิดใจตกอับขับแกร็บ รายได้หลักแสนสู่หลักร้อย
"เป็นกัปตันได้ 10 กว่าปี แต่เป็นนักบินมา 25 ปีแล้ว"
จุดเริ่มต้นที่ทำให้อยากเป็นนักบิน?
"อยากบินได้(หัวเราะ) คุณพ่อเป็นทหารอากาศ ก็เห็นเครื่องบินมาตั้งแต่เด็ก เลยรู้สึกว่าอยากเป็นนักบิน เลยไปสอบเข้าโรงเรียนนายเรืออากาศ ตอนแรกจะไปเป็นนักบินทหารอากาศแต่ฟ้าฝนไม่เป็นใจ สภาวะเปลี่ยนแปลง เลยมาเข้าการบินไทยแทน"
การเป็นนักบินได้ ยากมั้ย?
"เริ่มต้นต้องไปฝึกบินที่โรงเรียนการบินก่อน ใช้เวลาปีนึงเพื่อให้ไดัชั่วโมงบินกับเครื่องบินเล็กประมาณ 200-250 ชั่วโมงบิน หลังจากนั้นจะได้ใบอนุญาต เราเอาใบอนุญาตนี้ไปสมัครกับแอร์ไลน์ให้เขาคัดเลือกเราเป็นนักบินของเขา ใช้เวลาฝึกขับเครื่องบินลำใหญ่ขึ้น อย่างน้อย 6 เดือนถึง 1 ปี แล้วไต่ระดับไปเรื่อยๆ จนอายุงานสัก 10-12 ปี ถึงเข้าสู่กระบวนการตรวจสอบเพื่อเป็นกัปตันอย่างผม การเป็นนักบินไม่ง่าย"
เขาต้องจบอะไรถึงจะได้เป็นนักบิน?
"จริงๆ ถ้าสายการบินเราใช้วุฒิปริญญาตรีเท่านั้น ในการเข้ามาแต่ละแอร์ไลน์ สาขาไหนก็ได้ หรืออีกแบบเป็นนักบินทหารมาก่อน ลาออกมาแล้วสายการบินรับเข้าไปเป็นนักบิน แต่ตอนหลังไม่ค่อยมีแล้วของไทย"
ครั้งแรกเลยที่ได้บิน?
"โอ้โห ตื่นเต้น ไปกับครูการบิน จำได้ว่าครั้งแรกขึ้นไปแล้วอ้วกแตก เครื่องโครงเครง และสภาพอากาศ แล้วเครื่องบินลำเล็กๆ บินอยู่บนอากาศ เราก็ไม่คุ้นชินกับเครื่องบินลำเล็กก็อ้วก แต่ที่ตื่นเต้นจริงๆ คือเที่ยวบินโซโล พอครูการบินบินกับเราจนหนำใจแล้วสัก 15 เที่ยว เขารู้สึกเราบินคนเดียวได้แล้ว โดยไม่มีครูนั่งอยู่ วันนั้นตื่นเต้นและภูมิใจที่สุด ทั้งตื่นเต้น ดีใจ เสียว หลายอย่างประกอบกัน"
รายได้นักบิน จบใหม่ๆ เริ่มต้นเท่าไหร่?
"รายได้ไม่แน่นอน แล้วแต่สายการบิน เฉลี่ยๆ อยู่ที่ 6-8 หมื่น สำหรับนักบินผู้ช่วย รายได้ถือว่าดี"
อยู่ยาวไปจนรายได้แตะที่เท่าไหร่?
"ถ้านักบินผู้ช่วย รายได้จะขึ้นไปเกือบแสน หรือแสนนิดๆ ถ้าขยับไปเป็นกัปตันก็จะได้ตั้งแต่แสนสอง ถึงสองแสนกว่า นี่เฉพาะเงินเดือน"
ก่อนนักบินขึ้นบิน ต้องเตรียมตัวอะไร?
"ต้องศึกษาแผนการบิน นักบินพอมาถึงสนามบินหรือออฟฟิศ เขาต้องเช็กอินก่อน เดินไปที่โต๊ะที่เขาวางเอกสารการบินไว้ เราก็ศึกษาว่าวันนี้บินไปไหน สภาพอากาศเป็นยังไงบ้าง สนามบินต้นทางมีอะไรมีปัญหามั้ย สนามบินปลายทางมีอะไรเป็นปัญหามั้ย ระหว่างทางมีอะไรที่เราต้องศึกษา มีเครื่องช่วยเดินอากาศไหนเสียบ้าง แล้วมาประมวลผลในการพิจารณาสั่งน้ำมันเพื่อเติมให้เครื่องบิน นักบินเป็นคนสั่ง ต้องสั่งด้วยเหตุและผล และประหยัด นักบินถูกสอนอยู่แล้วว่าต้องสั่งยังไง"
เป็นอาชีพที่มั่นคง ไม่ได้เป็นกันง่ายๆ จนเจอโควิด ช็อกมั้ยกับสิ่งที่เกิดขึ้น?
"ในชีวิตไม่เคยคิดว่าจะเกิดเรื่องนี้ เลยไม่ได้เตรียมตัวว่าจะต้องเจอเรื่องนี้ ยอมรับว่ามีผลกระทบกับชีวิตค่อนข้างสูงมาก โดยเฉพาะส่วนตัวของผมเอง"
คนมองว่านักบินมีชีวิตหรูหราสุขสบายไม่ลำบาก?
"ครับ"
เคยเจอเหตุการณ์อะไรน่าตื่นเต้น ตอนเครื่องบินอยู่บนน่านฟ้า?
"เคยมีครั้งนึง เคยบินไปจากกรุงเทพฯ ไปลงอุบลราชธานี กำลังลดระดับลงจอด อยู่ดีๆ กระจกที่อยู่ด้านหน้ามันร้าว ได้ยินเสียงแก๊กๆ ไล่จากขวาไปซ้าย และมีเป็นประกายไฟ ผมก็เอาแล้ว งานเข้า (หัวเราะ) ทำไงดีกว่า ก็ตัดสินใจเอาเครื่องลง ลดระดับทันที ไม่บอกผู้โดยสาร ไม่บอกลูกเรือ กลัวช็อก แพนิค ผมก็ลดระดับเครื่องบิน สุดท้ายเครื่องลงจอดที่อุบลฯ ด้วยความปลอดภัย ซึ่งปัญหาเกิดได้หลายสาเหตุ อาจเกิดจากความเก่าแก่กระจกเอง ระบบไฟฟ้าที่อาจทำให้ตัวกระจกยืดหยุ่นมีความเหนียว เวลานกบินมาชนจะไม่แตก และใช้สำหรับละลายน้ำแข็งด้วย ตัวไฟฟ้าตัวนั้นอาจเสียขึ้นมา ทำให้กระจกมันร้าว ถ้ากระจกแตกก็จะทำให้ความกดอากาศที่อยู่ข้างในมากกว่าภายนอก อาจทำให้ทุกอย่างที่อยู่ข้างในถูกดูดออกไปได้ รวมถึงอากาศที่เราหายใจก็จะหายใจไม่ได้ เพราะออกซิเจนเหลือน้อย อาจทำให้ผู้โดยสารสลบไป ซึ่งเราเคยดูตอนเขาทำเดมอน สเตชั่นก่อนขึ้นเครื่องบิน ให้สวมหน้ากาก แล้วคนเคยสลบทั้งเครื่องมาแล้วนะที่ต่างประเทศ แล้วเครื่องก็ตกด้วย ไม่ใช่เครื่องเล็กๆ เลยนะ"
"นานครับ ผมหยุดบินเดือนมี.ค. ที่ผ่านมา เพิ่งตัดสินใจขับแกร็บเมื่อปลายเดือนที่แล้วนี่เอง ปลายเดือนต.ค. ไม่กี่วันนี่เองที่ขับ"
จากมี.ค.-ต.ค.?
"ผมก็ชิลๆ กินกาแฟ ภรรยาก็ด่าทุกวัน ออกไปกินกาแฟอีกแล้ว (หัวเราะ) ช่วงไม่บินเราก็ไม่มีรายได้ เราใช้เงินเก็บที่เหลืออยู่ มีเงินบริษัทที่ให้มา แต่ถูกลดสัดส่วนลงไป ก็ลดไปเยอะ ประมาณ 50 เปอร์เซ็นต์ แล้วแต่ฐานเงินเดือนแต่ละคน ถ้ามากก็ลดมาก"
อะไรทำให้ตัดสินใจสมัครแกร็บ?
"ภรรยาท้าว่าเห็นอยู่ว่างๆ ไม่ทำอะไรสักอย่าง ลองไปขับแกร็บมั้ย เราคิดว่าเออ ท้ามาก็ต้องกล้ารับ เลยบอกว่าทำไมไม่กล้า กล้าสิ สมัครเลย ใช้เวลา 3-4 วัน พอเขารับจริงก็ออกไปขับ ประเด็นอยู่แค่นี้"
ครั้งแรกที่ได้รับลูกค้า?
"โหย ตื่นเต้น ดีใจยิ่งกว่าถูกหวยอีก เพราะตลอดชีวิตเราทำรายได้จากการบินมา ไม่มีรายได้จากทางอื่นเลย แต่นี่เป็นครั้งแรกที่ทำแล้วได้เงินด้วยตัวเอง ครั้งแรก 59 บาท จำได้แม่นเลย(หัวเราะ) เป็นคุณค่าทางใจ เราดีใจว่าเราหลุดจากคอมฟอร์ดโซนที่คิดว่าเราเป็นนักบินเฉิดฉายอยู่ในวงการ สบายๆ ได้เงินสบายๆ แต่ตอนนี้เรามาอยู่ในฐานะที่ลำบาก เราจะหลุดจากคอมฟอร์ดโซนได้มั้ย พอเราก้าวมาแล้วทำได้ก็ดีใจ"
วันแรกได้เท่าไหร่?
"500 กว่าบาท (หัวเราะ) ลูกค้า 5 คน3-4 ชม.เท่านั้นเอง เหนื่อยแต่สุขใจ ขับเครื่องบินในสภาพปกติจะไม่เหนื่อย แต่ถ้าเจอสภาพอากาศ เจอฟ้าเจอฝน ปัญหาร้อยแปดพันเก้า มันรับผิดชอบชีวิตคนเยอะมันก็เครียด แต่ขับรถเครียดแต่ตอนรถติด ดีลกับผู้โดยสาร ต้องดูว่าผู้โดยสารจะลงมารอเรามั้ย ผมเข้าใจหัวอกคนขับแกร็บแล้วแหละ โอ้โห เราต้องลุ้น บางทีจอดตรงพื้นที่ที่เขาห้ามจอดบ้าง มันยาก รู้เลยว่าเงินน้อยๆ ไม่ได้ง่ายๆ เลยกว่าจะได้มา"
รู้สึกเสียศักดิ์ศรีมั้ย?
"เคยคิดลึกๆ ก่อนมาทำ ว่าถ้าคนมาเห็นเราขับแกร็บมันจะเป็นยังไง เราจะดูไม่ดีหรือเปล่า เราเป็นกัปตันนะ แต่คิดในใจว่าเป็นอาชีพสุจริตอันนึง เราไม่ได้ไปปล้นไปขอใครกิน เราทำด้วยใจสุจริต เขาก็ทำกันเยอะแยะ และทราบมาว่ามีพี่น้องเราไปขับเหมือนกัน แต่เขาไม่บอกเราเท่านั้นเอง"
ถ้าไปเจอคนรู้จัก จะอายมั้ย?
"ไม่อายครับ ผมภูมิใจที่ได้ก้าวออกจากคอนฟอร์ดโซน มาลองทำอะไรใหม่ๆ ดู ผมลงเฟซบุ๊กตั้งแต่วันแรกที่ได้ขับ ผมภูมิใจมากจนเก็บไว้ไม่อยู่ เขียนเฟซบุ๊กระบาย ปรากฎว่ามีคนกดไลก์ ชอบ แชร์เยอะ ก็เลยมีคนให้กำลังใจเยอะ และเป็นกำลังใจให้คนอื่นด้วย ก็ดีใจ"
ภรรยาว่าไง?
"ภรรยาแฮปปี้ เขาบอกว่าดีแล้วออกจากคอมฟอร์ดโซนได้ แม้รายได้น้อยนิดถ้าเทียบกับรายได้ที่เคยได้ แต่คุณค่าทางใจสูงกว่ามาก"
กัปตันคนอื่นเขาไปทำอะไรกัน?
"มีไปทำอาหาร ขนม ธุรกิจส่วนตัว มีหลายคนทำอยู่ ขนมนี่หลายคนทำอร่อยนะ เป็นกัปตันด้วย อาจจะเพิ่งค้นพบตัวเอง และเป็นอาชีพสุจริต"
ให้กำลังใจกันยังไง?
"เจอหน้ากันบ่อย ก็ให้กำลังใจต่อสู้กันต่อไป ชีวิตมีขึ้นมีลง ทำอะไรไม่ได้ สิ่งที่ดีที่สุดคือทำใจให้ฮึกเหิม รอว่าสถานการณ์ดีขึ้นจะกลับมาใหม่"
องค์กรแจ้งมั้ยจะได้กลับมาเมื่อไหร่?
"องค์กรผมแจ้งว่าจะเริ่มต้นบินปีหน้า แต่เที่ยวบินไม่มาก ค่อยๆ มากขึ้นเรื่อยๆ จนปี 2025 ถึงจะกลับมาดีขึ้น ต้องรอลุ้นว่าจะไหวหรือเปล่า ผมก็ไม่แน่ใจ ก็อาจต้องพิจารณาหาทางเลือกใหม่ ซึ่งตอนนี้กำลังคิดอยู่เหมือนกัน"
รายได้แกร็บพอมั้ย?
"มันไม่พอเพราะไม่เท่าเดิม แต่ถ้าใช้ชีวิตให้พอเพียง มีเท่าไหร่ก็ใช้เท่านั้น ก็ต้องไปได้"
ความภูมิใจที่ได้เป็นกัปตัน?
"วันแรกที่ผมเป็นกัปตัน ผมให้คุณพ่อคุณแม่ขึ้นเครื่องบินมาด้วย พ่อแม่ก็ภูมิใจ ถ้ามีผู้โดยสารชื่นชมเราว่าลงนิ่มนะ ผมก็ดีใจแล้ว"
"ห่อเหี่ยวท้อถอยกันเยอะ ก็ให้กำลังใจน้องๆ ให้สู้ต่อไป วันพระไม่ได้มีวันเดียวเดี๋ยวก็ดีขึ้น แต่รอหน่อยเท่านั้นเอง สัก 3-4 ปี ท้องฟ้าอาจแจ่มใสขึ้นมาก็ได้ มีคนเคยถามคำถามก่อนเกิดโควิดว่าอาชีพนี้มีโอกาสถูกรบกวนด้วยอะไรได้บ้าง ผมยังบอกเลยว่ายากมาก ตราบใดที่ยังมีความต้องการบิน ยังไงก็ต้องมีนักบิน ลูกเรือ แต่ผมไม่ได้คิดถึงเชื้อโรคเลยนะ จนวันนี้โอ้โห คิดผิดไป แล้วโดนกันเต็มๆ ด้วย ธุรกิจสายการบินโดนหนักสุด และธุรกิจรอบข้างอย่างท่องเที่ยว ไปไหนก็เงียบสนิท น่าสงสารมาก"
ยังคิดว่าอาชีพนักบินมั่นคงอยู่มั้ย?
"ไม่มั่นคงแล้วครับ ต้องยอมรับเลยว่าต้องคิดใหม่ว่าไม่มีอาชีพไหนมั่นคงตลอดกาล ก็แนะนำเลยว่าควรมองหารายได้เสริมนอกเหนือจากรายได้หลัก จะได้ไม่ประวัติศาสตร์ซ้ำรอยเหมือนที่พวกผมเป็นกันอยู่"
ให้กำลังใจนักบินรุ่นใหม่ๆ ใฝ่ฝันอยากเป็นนักบิน?
"อยากให้ทุกคนอดทนกับช่วงเวลาที่ยากลำบาก ถ้าเรายังมีกำลังกาย กำลังใจ สามารถฝ่าฟันต่อสู้ไปได้ ใครอยู่ในคอมฟอร์ดโซนอย่างผม แนะนำให้ก้าวออกมาบ้างก็ได้ เป็นช่วงเวลาที่ดีที่สุดที่เราจะทำ เป็นกำลังใจให้หลายๆ อาชีพ"