เปิดขบวนการลักลอบเข้าเมืองเส้นทางธรรมชาติ วิจัยชี้ไม่พบติดเชื้อโควิดกลางม็อบ
รายการ เรื่องลับมาก (NO CENSOR) ออกอากาศทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 14.20 - 15.00 น.ทางเนชั่นทีวี ช่อง 22 วันนี้ (4 ธ.ค.) ดร.เสรี วงษ์มณฑา สัมภาษณ์ รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อ.ประจำคณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรณีพบคนไทยจำนวน 10 ราย ที่ติดเชื้อโควิด-19 มาจากจังหวัดท่าขี้เหล็ก ประเทศเมียนมา โดยเข้ามาทางช่องทางธรรมชาติและเดินทางไปสถานที่ต่างๆ จนทำให้คนไทยเกิดความวิตกว่าโควิด-19 จะระบาดรอบสองหรือไม่
ช่องทางธรรมชาติคืออะไร
การเข้าประเทศ เบสิกใช้เครื่องบิน เรือ ลักษณะการเดินทางที่เป็นทางการ แต่จริงๆ เรามีชายแดนติดกับประเทศเพื่อนบ้านเยอะมาก และหลายจุดสามารถข้ามได้ง่าย พม่า ลาว หรือแม้แต่มาเลเซีย
ช่องทางธรรมชาติในเชิงความมั่นคงเขาต้องระวัง แต่พอเข้าสถานการณ์โควิดเลยกลายเป็นประเด็นใหญ่ เพราะแผนที่เรารับมือแต่ละประเทศไม่เหมือนกัน ของเราใช้วิธีปิดประเทศ ก็กลายเป็นว่าบางจุดบางช่องประมาณมี.ค. เม.ย.เขาก็ระวัง อย่างสุไหงโกลก็มีแม่น้ำเล็กๆ ที่สามารถเดินข้ามได้ ตอนช่วงน้ำเริ่มแห้ง อย่างเคสนี้ก็เหมือนกัน เดินเลาะป่ากล้วย ข้ามน้ำไปได้ แต่มีเจ้าหน้าที่ตร.ดูแล ปัญหาคือเขามาได้ยังไง
เท่าที่ดูข่าวว่าเขาคิดกันถึง 6,500 บาท
พอสถานการณ์ท่าขี้เหล็กเริ่มเกิดขึ้น เราได้ข่าวโรงแรมวันจีวัน เป็นจุดศูนย์กลางระบาดใกล้ชายแดน ก่อนหน้านี้เราได้ยินที่ยะไข่ ย่างกุ้ง แต่พอจุดนี้เกิดขึ้น เกิดเป็นแพนิคมากมาย คนไทยที่อยู่ที่โน่นอยากข้ามกลับมา แล้วกลับมายังไง เพราะเราก็รู้สถานการณ์ เข้มงวดมากขึ้น เงินก็ต้องแพงขึ้น
เขาข้ามไปทำอะไรกัน
ต้องยอมรับความจริงว่าการทำมาหากินแต่ละพื้นที่มีลักษณะลำบาก เมื่อเทียบกับฝั่งตรงข้าม ง่ายๆ อย่างภาคใต้ ฝั่งมาเลย์ งานมีเยอะ ได้ทำแน่ๆ ก็มีคนข้าแดนอยู่เรื่อยๆ แต่ฝั่งพม่าท่าขี้เหล็กเป็นที่รับรู้ว่ามีคาสิโนอยู่ มีโรงแรม มีสถานบันเทิงอยู่
เขาไปถูกกฎหมายมั้ย ทำไมเวลากลับทำไมต้องไปช่องทางธรรมชาติแทน
ผมว่าจังหวะพอเข้าไปแล้ว พอจะกลับก็ไม่ง่าย ถ้ากลับต้องเข้ากระบวนการกักกันตัว 14 วัน หลายคนไม่อยาก อยากกลับบ้านเลย อยากไปใช้ตังค์ที่ตัวเองได้มาก็มี บางคนไปก็ไม่ถูกเท่าไหร่ กลับมาเดี๋ยวโดนตรวจสอบทำยังไง สามงานที่ไปทำเอง บางอย่างเป็นงานที่ไม่อยากเปิดเผยให้คนอื่นรู้ ก็ลักลอบดีกว่า
ทำให้เกิดการเข้ามาได้ขนาดนี้ผมมองเป็นกลางนะ เราต้องยอมรับความจริงว่ามันเกิดขึ้นได้ ถ้าบอกว่ามีขบวนการ แน่นอนต้องผูกพันเจ้าหน้าที่แน่ ซึ่งคงเป็นเรื่องต้องไปตรวจสอบว่าใครมีส่วนร่วมมั้ย ผมเชื่อว่าเจ้าหน้าที่ที่ดูแลที่ด่าน เชิงสะพานเขาไม่หละหลวมแน่ๆ ค่อนข้างมั่นใจ แต่เจ้าหน้าที่ที่ดูแลในเชิงเล็กๆน้อยๆ มันมีสิทธิ์เป็นไปได้ที่จะเอาหูไปนา เอาตาไปไร่บ้าง แต่มองมุมกลับว่าเรารู้ว่ามีจุดหลวมแบบนี้เกิดขึ้น จะได้อุดให้เต็มที่มากขึ้น
ถ้าย้อนกลับไปตอนระลอกแรกคือสนามมวย จริงๆ การกระจายการระบาดของไทยถือว่าต่ำมาก ถ้าไม่มีเคสสนามมวยเคสนึง ทีนี้วันนั้นเรายังไม่รู้จักโรคนี้มาก แต่วันนี้เรารู้จักโรคนี้ขึ้นมาก ผมคิดว่าทางสาธารณสุข กรมอนามัยควรรีบกลับมาคุยให้ชัดๆ โรคนี้เป็นโรคแห่งความคลุกคลีกัน ในงานวิจัยตอนนี้ชัดว่าเราต้องได้รับเชื้อประมาณนึงถึงติดโรคขึ้นมา ประมาณนึงที่ว่าคือเราอยู่ใกล้กันไม่เกิน 1 เมตร ไม่ใส่หน้ากาก คลุกคลีกันพอที่จะติดเชื้อได้ แล้วที่บอกอยู่ในโรงแรมเดียวกัน เที่ยวกัน มีโอกาสติดสูง ผมว่าภาวะที่มันเป็นแพนิคมากๆ ในตอนนี้ อย่างจังหวัดพิษณุโลกสั่งปิดทุกโรงเรียนเพราะมีแค่ 1 คนเข้าไปในจังหวัด อย่างนี้เราเรียกว่าเกินความจำเป็น ต้องมาคุยกันใหม่ว่าไม่ต้องขนาดนั้นเพราะถ้าเมื่อไหร่เกินความจำเป็นเศรษฐกิจเสียหาย แต่ถ้าคุณรู้ตัวว่าใกล้คนนี้ ไปพักด้วยกัน เมื่อเช้าได้ข่าวว่าเพื่อนของเขาที่พักด้วยกันติดต่อเรียบร้อยแล้ว คนอย่างนี้ทางสาธารณสุขบอกว่าผู้เสี่ยงสูง ใครก็ตามที่รู้ตัวเป็นผู้เสี่ยงสูงมาเลย อุปกรณ์พร้อม ไม่ต้องกลัวผิดพลาด เรามีชุดตรวจอย่างดี
ผมห่วงคือกลุ่มเสี่ยงสูงหลายคนยังไม่กล้า ขอให้รีบกลับมาหาเจ้าหน้าที่ จริงๆ เมื่อประมาณมี.ค. เม.ย. โรคนี้การรับมือไม่ได้ยากเกินไป เรารู้ว่าโรคนี้ติดค่อนข้างง่าย เพียงแต่ต้องเปลี่ยนแปลงนิวนอร์มอลที่เกิดขึ้น ช่วงแรกหน้ากากขาดแคลน ต่อมาเราก็บอกว่าหน้ากากผ้าก็พอไหว วันนี้จะเห็นว่าหน้ากากอนามัยกลับมาขายแล้ว ราคาไม่แพงก็ซื้อไว้เถอะ โซเชียลดีสแทนซิ่งเมื่อก่อนไม่คุ้นเลย แต่จริงๆ แค่กลับมาทำตามระเบียบ และทนกันอีกหน่อย สถานการณ์ตอนนี้มาสวยแล้วนะ ที่จะเหนื่อยคือปีหน้าที่เราจะเริ่มรับนักท่องเที่ยวเข้ามา บรรยากาศเสียกะทันหันเลยมีเคสโควิดเข้ามาจากเมียนมา จะใช้คำว่าตั้งการ์ดก็ได้ ของจริงอาจจะมาปีหน้าแน่ๆ ต้องเตรียมตัวให้ดี
เรื่องซูเปอร์สเปรดเดอร์จะมีโอกาสเกิดมั้ย ถ้าดูตามไทม์ไลน์ เลขจากหลักสิบเป็นหลักร้อย จนตอนนี้หลักพันแล้ว
เรามีความรู้ที่สะสมมาเรื่อบๆ ตั้งแต่มี.ค.ถึงเดือนนี้ เมื่อก่อนเรามองโรคนี่เป็นอุบัติการณ์คล้ายๆ โรคอื่น คำว่าซูเปอร์สเปรดเดอร์เถียงกันมานานมากๆ เหมือนเคสที่เกาหลีหนึ่งคน แล้วกระจายไปทั่ว เขาก็เถียงว่าคนๆ นั้นเป็นซูเปอร์สเปรดเดอร์ หรือสถานการณ์ของเขาเป็นซูเปอร์สเปรดเดอร์กันแน่ เช่นเขาไปทำพิธีที่โบสถ์ คนชุมนุมกันเยอะๆ การวิจัยออกมาจากอินเดียและจีนแรกๆ ออกมาค่อนข้างชัดว่ามันเกิดสภาวะนั้นได้จริงๆ เป็นเรื่องของดวงค่อนข้างมาก เราก็มาลุ้นกันว่าถ้าวันนึงมีคนเข้ามา แล้วถ้าเป็นซูเปอร์สเปรดเดอร์ก็เกิดภาวะนั้นได้ ตอนนี้อาจต้องเข้มงวดกับทุกเคสเท่ากันด้วย
แม้รอบนี้จะมีคนพวกนี้มา แต่เขาไปไหนเขาค่อนข้างใส่หน้ากาก
อันนี้น่าสนใจ แม้แต่องค์การอนามัยโลกก็ตื่นเต้น เพราะบอกว่าคุณจะใส่หน้ากากก็ต่อเมื่อคุณป่วยเท่านั้น ถ้าไม่ป่วยไม่ต้องใส่หน้ากาก แต่โรคนี้แปลกเข้าไปอีก คุณไม่ต้องมีอาการของโรคเลย คุณไม่ตัวร้อน ไม่เป็นไข้ไอจาม แต่คุณมีเชื้อพอที่จะแพร่ได้ แต่คุณต้องรับจนเยอะประมาณนึง แต่พอเยอะประมาณนึงคุณไม่ทันเป็นโรคก็แพร่เชื้อได้ ดังนั้นนโยบายองค์การอนามัยโลกก็เปลี่ยนมาเหมือนไทย ใส่หน้ากากไว้ก่อนแล้วกัน
ถือว่าเราเป็นต้นแบบที่ยังไงก็ต้องใส่หน้ากาก
จริงๆ หน้ากากป้องกันการแพร่ออก ถ้าจะแพร่ไม่ได้เลยต้อง N95 แต่ตอนนี้การที่เราใส่ไว้ก่อนกลับช่วยได้ และจะเห็นความสำเร็จได้จากเอเชีย ทั้งไต้หวัน เวียดนาม ไทย และอเมริกาเดี๋ยวไบเดนก็ต้องบังคับแล้วเหมือนกัน เพราะถึงคุณไม่มีอาการ คุณแพร่เชื้อได้ ใส่หน้ากากเอาไว้กลับช่วยได้
หลายคนมองว่าเรามาได้ดีมาก ทั้งเที่ยวไทยด้วยกัน คนละครึ่ง พอเกิดเหตุการณ์แบบนี้มองยังไง
จริงๆ การรับมือโควิดแต่ละประเทศต้องดูระยะยาว ต้องพูดตรงๆ เราอาจพอใจกับตัวเลขที่หยุดการระบาดค่อนข้างดี แต่ด้านเศรษฐกิจเราค่อนข้างมีปัญหา เรารู้ว่าในกลุ่มอาเซียนเองการขยายตัวเศรษฐกิจปีหน้าค่อนข้างตกต่ำ มันเป็นการแข่งขันในเชิงกลยุทธ์ค่อนข้างมากว่าเป็นยังไง ทั้งความปลอดภัยในเชิงสุขภาพ และเชิงความมั่นคงทางเศรษฐกิจ จริงๆ แล้วประเทศที่น่าชื่นชมคือเวียดนามเพราะควบคุมการแพร่ระบาดโรคโควิดได้ค่อนข้างดี เขาดีกว่าเรา และค่าเศรษฐกิจเขาดีด้วย ถ้าไปถอดความสำเร็จก็น่าสนใจ เขามีระดับความเข้มงวดแค่จุดนึง ถึงจุดนึงก็ผ่อนปรน ของเราพูดตรงๆ ล็อกค่อนข้างช้า ตอนเขาเริ่มระบาดเรายังมีนักท่องเที่ยวต่างชาติเข้ามาถึงได้มีปัญหา และเราคลายค่อนข้างช้าตามด้วย แต่เราจะเห็นในความสำเร็จหลายชาติที่เขาล็อกเร็วคลายเร็วก็มี เขาก็ทำให้เศรษฐกิจเดินหน้าไปได้ เราจะทำยังไงกับปีหน้า เพราะค่อนข้างมั่นใจว่าการท่องเที่ยวดับไปเลย
มีข่าวเยอะว่าถ้าใครไปจังหวัดนั้นต้องมีการกักตัว
ไม่มีการกักตัว และถ้าย้อนกลับไปก็ไม่มีแบบนั้่น ผมว่าช่วงต้นระบาดโควิดเต็มไปหมด ต้องแก้ข่าวปลอมเหนื่อยมาก แต่วันนี้จะมีข่าวปลอมกลับมาแน่ๆ ผมว่าสิ่งที่เราต้องทำความเข้าใจในเชิงวิทยาศาสตร์ โรคนี้ไม่ได้น่ากลัวจนเกินไป ไม่ได้ติดจนต้องตาย คนติดโรคครึ่งนึงไม่มีอาการของโรค ไม่ป่วยเลย อีกครึ่งอาจป่วยตัวร้อนเป็นไข้ แต่ 80 เปอร์เซ็นต์ไม่ต้องเข้ารพ. คนเข้ารพ.มีแค่ 1-2 เปอร์เซ็นต์ที่เสียชีวิต คือกลุ่มผู้สูงอายุและโรคประจำตัว แต่ถ้าเราหวาดกลัวไปหมดข่าวลือจะมาเร็ว ทำให้เราไม่สามารถรับมือได้ถูกต้อง วันนี้กรมอนามัยต้องออกมาพูดให้ชัดเจนว่าจะรับมือยังไง ตอนนี้สติต้องกลับมา
คิดว่าเมื่อมีคนละครึ่งจะทำให้คนชะลอเข้าโครงการมั้ย
ผมว่าคนละครึ่งเป็นโครงการที่คนคิดฉลาดมาก ก่อนหน้านี้เรามีโครงการให้เงินคนมีบัตรสวัสดิการรัฐ มันไม่ตอบโจทย์เท่าไหร่ แม้แต่โครงการเที่ยวด้วยกันก็เฉพาะกลุ่มที่มีแรงเที่ยวได้ แต่โครงการคนละครึ่งเท่าที่ไปดูตามแผงลอย ตลาด ทุกคนก็พร้อม มีบางอย่างที่ทุกคนไม่รู้ ทำให้เราพัฒนาเศรษฐกิจเข้ายุคดิจิทัลมากขึ้นด้วย ที่แม่ค้าคือจากไม่เคยใช้แอปฯ ตอนนี้ใช้เป็น ก็เป็นการกระตุ้นได้ เงินที่ลงไปค่อนข้างมีประโยชน์ เป็นการเปลี่ยนวิกฤตเป็นโอกาส อะไรที่สามารถประเทศไปได้ อย่างจีนเขาดิจิทัลก่อนเรา วันนี้เอาเงินสดไปเขาไม่มีทอนให้และต้องใช้แอปฯ มือถือซื้อเท่านั้น
จริงๆ เรื่องโควิดกับชุมนุมเป็นเรื่องที่คุยกันมาตั้งแต่คลิปต่างประเทศ ย้อนไปกรณีที่มีการประท้วงชายผิวดำที่ถูกฆ่า เขาก็สงสัยกันว่าจะเกิดการแพร่ระบาดเชื้อโรคมั้ย หลักการวิจัยพบว่าไม่ ถ้าคุณมีการจัดชุมนุมให้ถูกต้อง การเว้นระยะ ใช้เจลแอลกอฮอล์หรือแม้แต่เดินไปเรื่อยๆ ที่ชุมนุมเป็นที่เปิดกว้าง ที่ติดต่อกันง่ายๆ จะเป็นที่แคบ ในโรงแรม และไม่ใส่หน้ากากด้วย แนวโน้มของไทยจะเห็นว่าเรามีการชุมนุมเป็นระยะๆ และไม่มีการรายงานแม้แต่ครั้งเดียว ไม่ว่าชุมนุมฝั่งไหนสีไหนก็ตาม ก็ไม่มีใครติด ต้องยอมรับความจริงว่าเพราะไม่มีเชื้อจากต่างประเทศเข้ามา