อดีตผีน้อยไทยในเกาหลี เล่า นายจ้างใช้งานโหด-ดับคาสวนก็มี!

ไปถูกกฎหมายหรือเปล่า?
จิรพิพรรธ : "ตอนไปผมไปแบบถูกกฎหมาย แต่พออยู่ที่นั่น ผมอยู่เกิน เริ่มจากขอวีซ่านักท่องเที่ยวเพื่อให้เข้าได้ จะมีนายหน้าอีกคนที่ติดต่อ รู้จักทางเฟซ บอกว่าผมอยากไปเกาหลีต้องทำยังไงบ้าง เขาบอกเสียเงินเกือบๆ 2 หมื่นบาท แต่ผมไม่มีเงินขนาดนั้น ผมก็ขอจ่ายแค่หมื่นกว่าได้มั้ย เขาก็บอกว่าได้ เขาก็ทำเรื่องให้ทั้งหมด เขาก็หางานเกษตรให้"

ตอนไปเกาหลี กับเราได้คุยกับนายหน้ามั้ยว่าอยากทำงานอะไรหรือมีงานอะไรก็ต้องทำ?
จิรพิพรรธ : "ผมอยากทำเกษตร ดูจากหนังเกาหลี คิดว่าทำเกษตรคงไม่น่าลำบาก หมื่นกว่าบาทเขาก็หางานให้ เขาก็มีที่พักให้ มีเรื่องการกิน และตั๋วเครื่องบินให้"

ที่พักมีให้กี่วัน?
จิรพิพรรธ : "วันเดียว ที่เหลือเราออกเองทั้งหมด ต้องพกเงินไปด้วย"

คุยภาษาอะไรกัน?
จิรพิพรรธ : "ภาษามือครับ (หัวเราะ) เราก็สื่อสารไม่รู้เรื่อง คำแรกที่จำได้คือป้าลี่ เร็วๆ (หัวเราะ) เขาเป็นนายหน้าอีกทีเพื่อป้อนงานให้ผี แล้วกินหัวคิวอีกที"

เริ่มงานแรกอะไร?
จิรพิพรรธ : "ปลูกมันเทศ ไปถึงช่วงเช้าก็เริ่มทำงานเลย ก้มหน้าก้มตาเสียบมันอย่างเดียว ปลูกอย่างเดียว ทั้งวัน ตั้งแต่ 8 โมงเช้าจนถึง 6 โมงเย็น มีพักกินข้าว 10 นาที ให้กินมาม่ากับกิมจิ หลักๆ เลย กินไปได้สักพักขี้แตกครับ (หัวเราะ) ท้องเสีย เป็นแบบนี้ทุกวัน ข้าวกลางวันต้องเตรียมไปเอง แต่ผมยังไม่ได้มีอะไรไปเลย ก็ขอเขากินเอา นี่ถือว่าเป็นมาตรฐานทั่้วๆ ไป เขาให้เงินเป็นวัน วันนึงก็ตกวันละพันกว่าบาท รายได้โอเค แต่ก็ไม่คุ้มถ้าเปรียบเทียบแล้ว บางคนไปทำเกาหลีนานๆ สังเกตง่ายๆ หลังยืนไม่ตรง หลังค่อม ต้องก้มทำงานทุกวัน บางคนทำเกือบ 12 ชั่วโมง"

สิ่งไม่คุ้มคือปัญหาสุขภาพ สวัสดิการไม่มีเหรอ?
จิรพิพรรธ : "ไม่ครับ เราเหมือนคนเถื่อน พูดง่ายๆ ก็เหมือนคนพม่าที่สมุทรปราการ ไม่ต่างกัน เขาไม่เห็นคุณค่าอะไร อย่างผมเคยเจอมา คนไทยไปร้านสะดวกซื้อ คนเกาหลีจะมองเราอีกแบบ เหมือนโดนเหยียด ไม่มีค่าเลย"

เขามองเราอีกชนชั้นนึง?
จิรพิพรรธ : "เหมือนตัวเชื้อโรค ถ้าพูดตรงๆ ง่ายๆ คือคนไทยเหมือนตัวสกปรกในประเทศเขา"

ที่อยู่ล่ะ อยู่ยังไง?
จิรพิพรรธ : "อยู่เหมือนคุก เป็นห้องแคบๆ นอนอัดกันเป็นสิบๆ คน ไม่มีเตียง ปูนอนกับพื้นเหมือนในละครเลย ตอนนั้นอยู่กัน 12 คน แค่คุณตดปุ๊บกลิ่นเหม็นทั้งห้อง แมลงสาบเยอะมาก นอนอยู่แมลงสาบไต่ขึ้นมา"

ชาติอื่นที่เป็นผีน้อย อยู่รวมกับเรามีมั้ย?
จิรพิพรรธ : "มีจีน กัมพูชา ลาว รัสเซย ประมาณนี้ที่เห็น แรงงานไทยเยอะสุด"

บริษัทแรกที่ไปทำ คนไทยกี่คน?
จิรพิพรรธ : "เกือบ 8 แล้วครับ จีนก็มี 2 คน พออยู่ไปอยู่มาหันซ้ายหันขวาเจอแต่พี่ไทยอย่างเดียว"

มีสังสรรค์กันมั้ยในวันหยุด?
จิรพิพรรธ : "อันนั้นไม่รู้ แต่ตัวผมไปไหนไม่ได้ เพราะเราเป็นผีน้อย ออกไปข้างนอกถ้าเจอตร.ก็โดนจับ เดือนนึงหยุดได้ 2 วัน ถ้าจะเดินไปซื้อของตามมินิมาร์ทก็เหมือนโจร ต้องแอบๆ ไป เดินเตร็ดเตร่ไม่ได้ เกือบปีไม่ได้ไปไหน ส่วนมากอยู่ในสวนและซื้อเสื้อผ้าแค่นั้่นเอง"

เดือนนึง 4-5 หมื่นได้?
จิรพิพรรธ : "ถ้ามีงานทุกวันจะได้ 4-5 หมื่น เกษตรจะมีเรื่องฝนฟ้าอากาศ ในมือถือจะมีแอปฯ บอกหมดเลย ของเขาแม่นมาก แม่นกว่าที่นี่เยอะ ยอมรับ นายจ้างจะบอกว่าพรุ่งนี้ฝนตกกี่เปอร์เซ็นต์ ถ้าเกิน 40 เปอร์เซ็นต์ก็ไม่ให้ทำงาน แล้วจะบอกว่าห้ามออกไปไหน ตม.จะมาลงตรงนี้ๆ มีการมาสุ่มตรวจ บางทีชาวบ้านบริเวณนั้นจะแจ้งให้ตม.มาจับไปทั้งหมด"

ทำไมเขาแจ้งมาจับเรา?
จิรพิพรรธ : "อาจดูไม่เป็นส่วนตัวสำหรับเขา ที่เราอยู่เป็นบ้านร้าง นายหน้าผมเคยเห็นแกขับรถเก่าเลย ไม่นานแกขับรถบีเอ็ม พาเราไปทำงานนั่นนี่ไปทั่ว ไม่มีอะไรฟรี แล้วใช้งานเราเป็นวัวเป็นควาย"

เราหลับอยู่ ตม.มาตรวจปึ้งแล้วยังไง?
จิรพิพรรธ : "เคยโดนไปสองรอบ มาแบบไม่รู้ตัว เก็บของไม่ทันเลย มาเป็นสิบ สามสิบคนมาล้อม ตรงนั้นเราอยู่กัน 11 คน ทุกคนก็หนีอย่างเดียว ถ้าหนีไม่ทันก็โดนจับ แต่ผมไม่เคยโดนจับ ผมหนีขึ้นเขาทัน คนโดนจับเขาก็ส่งกลับ บางทีอาจถูกจับขังคุกประมาณ 1-2 เดือน เพื่อนที่กลับมาล่าสุดก็โดนจับ อยู่ในคุกที่นั่น 2 เดือน เขาโดนจับช่วงตีสาม นอนอยู่ไม่รู้เรื่องเลย เปิดใจลืมตาปุ๊บ ตร.ยังซ่อนอยู่บนเพดาน หลังเข้าคุกรอเที่ยวบินเสร็จก็ส่งกลับเลย โดนขึ้นบัญชีดำ จะผ่านตม.เข้าประเทศไม่ได้อีกต่อไป แต่สำหรับผมคงไม่ไปแล้ว ผมเกลียดเลย กลับมาถึงซีรีส์เกาหลีผมไม่ดูเลย (หัวเราะ)"

ทำไมถึงเกลียด?
จิรพิพรรธ : "สังคมที่เจอมา และนิสัย คนเกาหลีไม่สนใจทำงานเก่งแค่ไหน ถ้าคุณยังทำงานให้เขาได้ เขาก็เห็นคุณค่าคุณอยู่ แต่ถ้าคุณไม่สบายปุ๊บเขาไม่สนใจ ต้องรักษาเอง ค่าใช้จ่ายออกเองหมด บางทีทำงานไม่ถูกใจ เขาตบหัวบ้าง แต่คนไทยทำอะไรไม่ได้"

หนักกว่าตบหัวมีมั้ย?
จิรพิพรรธ : "ที่เจอมา มีเพื่อนคนนึงโดนเตะ"

เขาเป็นอะไรตาย?
จิรพิพรรธ : "อากาศร้อนด้วย ถ้าร้อนจะร้อนกว่าเมืองไทย เขาก็ปลูกมันเหมือนกันแล้วร้อนจัด เขาป่วยมั้ยผมไม่ทราบ เหมือนเขาสลบแล้วน็อกไปเลย แต่ผมไม่สงสัยเลยเพราะเขาใช้งานหนักมาก"

นอกจากเกษตร มีงานอะไร?
จิรพิพรรธ : "อย่างผมไปผมปลูกมัน พองานไม่ค่อยมีก็ไปทำงานเหมา ไปเก็บหัวไชเท้าเกาหลีหัวใหญ่ ผมต้องตื่นแต่เช้าประมาณตีสองเพื่อไปเก็บหัวไชเท้าส่งตลาด วันๆ นึงที่ต้องแบก มีทั้งหมดเกือบ 2-4 พันกล่อง กล่องนึงเกือบ 30 กิโล แบกอยู่แบบนี้ ไม่ใช่แบกอย่างเดียว ต้องเข้าสวนไปถอน แพ็กใส่กล่อง ยกขึ้นรถ ตู้คอนเทรนเนอร์ตู้ใหญ่มาก เป็นงานที่ต้องใช้แรงงานมาก"

เห็นว่าเคยไปทำงานโรงแรม?
จิรพิพรรธ : "ถ้าเปรียบเทียบบ้านเราก็เหมือนม่านรูด ปูเตียงอย่างเดียวเลย ถ้าปูเตียงไม่หนัก แต่กดค่าแรงเรา ถูกมากๆ ได้แค่ 700-800 บาทต่อวัน แต่รายได้ที่เยอะที่สุดน่าจะเป็นงานเหมา วันนึงเกือบ 4 พัน ก่อนผมไปงานเหมา ผมปลูกมัน น้ำหนักอยู่เกือบ 70 กิโล ไปแบกปุ๊บ น้่ำหนักเหลือ 50 กว่าเอง กล้ามเนื้อแน่นเลย มันหนักมันเหนื่อย ถ้าคนไทยเป็นเกษตรอยู่เมืองไทยถือว่าเก่ง ถ้าไปเกาหลีปุ๊บ คุณกลายเป็นเด็กไปเลย"

ป่วยหนักนอนรพ.?
จิรพิพรรธ : "ไม่มีสิทธิเลย ต้องอยู่ในห้องกินยาให้หายเอง เจอหมอไม่ได้ เพราะถูกส่งกลับเลย อย่างเพื่อนผมบอกว่าไม่ไหว ขอพัก 2 วัน เขาบอกว่าถ้าพัก 2 วันกลับเลยนะ ไม่ให้หยุดด้วย เพราะงานเขาสะดุด"

เขาเป็นอะไรตาย?
จิรพิพรรธ : "อากาศร้อนด้วย ถ้าร้อนจะร้อนกว่าเมืองไทย เขาก็ปลูกมันเหมือนกันแล้วร้อนจัด เขาป่วยมั้ยผมไม่ทราบ เหมือนเขาสลบแล้วน็อกไปเลย แต่ผมไม่สงสัยเลยเพราะเขาใช้งานหนักมาก"

นอกจากเกษตร มีงานอะไร?
จิรพิพรรธ : "อย่างผมไปผมปลูกมัน พองานไม่ค่อยมีก็ไปทำงานเหมา ไปเก็บหัวไชเท้าเกาหลีหัวใหญ่ ผมต้องตื่นแต่เช้าประมาณตีสองเพื่อไปเก็บหัวไชเท้าส่งตลาด วันๆ นึงที่ต้องแบก มีทั้งหมดเกือบ 2-4 พันกล่อง กล่องนึงเกือบ 30 กิโล แบกอยู่แบบนี้ ไม่ใช่แบกอย่างเดียว ต้องเข้าสวนไปถอน แพ็กใส่กล่อง ยกขึ้นรถ ตู้คอนเทรนเนอร์ตู้ใหญ่มาก เป็นงานที่ต้องใช้แรงงานมาก"

เห็นว่าเคยไปทำงานโรงแรม?
จิรพิพรรธ : "ถ้าเปรียบเทียบบ้านเราก็เหมือนม่านรูด ปูเตียงอย่างเดียวเลย ถ้าปูเตียงไม่หนัก แต่กดค่าแรงเรา ถูกมากๆ ได้แค่ 700-800 บาทต่อวัน แต่รายได้ที่เยอะที่สุดน่าจะเป็นงานเหมา วันนึงเกือบ 4 พัน ก่อนผมไปงานเหมา ผมปลูกมัน น้ำหนักอยู่เกือบ 70 กิโล ไปแบกปุ๊บ น้่ำหนักเหลือ 50 กว่าเอง กล้ามเนื้อแน่นเลย มันหนักมันเหนื่อย ถ้าคนไทยเป็นเกษตรอยู่เมืองไทยถือว่าเก่ง ถ้าไปเกาหลีปุ๊บ คุณกลายเป็นเด็กไปเลย"

ป่วยหนักนอนรพ.?
จิรพิพรรธ : "ไม่มีสิทธิเลย ต้องอยู่ในห้องกินยาให้หายเอง เจอหมอไม่ได้ เพราะถูกส่งกลับเลย อย่างเพื่อนผมบอกว่าไม่ไหว ขอพัก 2 วัน เขาบอกว่าถ้าพัก 2 วันกลับเลยนะ ไม่ให้หยุดด้วย เพราะงานเขาสะดุด"

สมชาย : "สอบผ่านภาษาแล้ว ก็มีการขึ้นบัญชี นายจ้างเกาหลีก็ทำการคัดเลือก ประกอบกับโควต้ามีไม่เยอะ คนขึ้นบัญชีมันเยอะกว่า คนส่วนใหญ่ก็ต้องการไปง่ายๆ สะดวกที่สุด"

สาเหตุอะไร ตัวเลขที่สื่อต่างประเทศออกมาเปิดเผย ว่าตั้งแต่ปี 2015 จนปัจจุบัน เสียชีวิตไปแล้ว 522 คน เกิดจากอะไร?
สมชาย : "ก็มีทั้งการเจ็บป่วย สองทำงานหนัก เพราะเขาใช้งานหนักมาก ถ้าเป็นผีน้อย ก็ไม่มีโอกาสไปพบหมอ ต้องหลบๆ ซ่อนๆ ก็เป็นข้อจำกัด ถ้าพบแพทย์ปุ๊บเขาจะโดนจับทันที"

ถ้าเข้ามาแบบถูกกฎหมายแล้วป่วย นายจ้างส่งรพ.มั้ย?
จิรพิพรรธ : "ส่งครับ เขามีสวัสดิการของบริษัทเขาเลย รักษาพยาบาลได้ เหมือนเป็นคนเกาหลีเลย ไปไหนมาไหนก็สะดวกสบาย"

ตัวเลขผีน้อยที่เสียชีวิต น่าจะเป็นคนไทยที่เข้าไปแบบผิดกฎหมายทั้งหมด ปีนี้ 122 คน?
สมชาย : "ส่วนของโครงการจัดหางานมีตัวเลขที่เป็นแรงงานที่ถูกต้องมีไม่เยอะ ประมาณคนสองคนที่เสียชีวิต คนพวกนี้จะมีกองทุนดูแลอยู่ จะมีกฎหมายเกาหลีดูแลในเรื่องสิทธิประโยชน์ต่างๆ ประเทศไทยก็มีกฎหมายกองทุนของเราดูแล จะมีเงินสนับสนุนช่วยเหลือ 4 หมื่นบาทเศษให้แรงงานที่ถูกต้อง ป่วยปุ๊บไปหาหมอตามรพ.ได้เหมือนคนปกติทั่วไป เกิดเสียชีวิตกฎหมายเขาก็ดูแลเรื่องสิทธิประโยชน์ของแรงงานที่ไปอย่างถูกต้องตามกฎหมาย มีเงินช่วยเหลืออยู่ กลับมาประเทศไทยเราก็มีเงินกองทุนของเราให้คนที่ไปอย่างถูกต้อง มีการซัปพอร์ต เติมเต็มให้เขาอีกก้อนนึง ถ้าไปถูกกฎหมายก็ได้รับการดูแลอีกแบบนึงเลย"

กรมแรงงานมีอะไรช่วยผีน้อยมั้ย กรณีเขาเสียชีวิตหรือป่วยหนัก?
สมชาย : "จริงๆ แล้วเรามีกระทรวงการต่างประเทศ มีสถานทูตของเราอยู่ที่กรุงอินชอน แล้วมีสำนักงานแรงงานของเรา สำหรับผีน้อยเราไม่ได้ปล่อยทิ้ง กรณีมีข้อมูลว่าเจ็บป่วยหรือต้องการกลับประเทศ ทางสถานทูต สำนักงานแรงงานจะเข้าไปดูแล อาจมีการพูดคุยกับตรวจคนเข้าเมืองเขา ถ้าอยากกลับประเทศก็จะขอให้ไม่ถูกลงโทษ ให้ส่งกลับประเทศไทย เคสแบบนี้ก็เคยมี แรงงานผิดกฎหมายเสียชีวิต บางทีสำนักงานแรงงานไทยในเกาหลีก็ดูแล ส่งศพกลับประเทศไทย ปีนึงเจ้าหน้าที่ด่านเราทำหน้าที่รับศพแรงงานผิดกฎหมายกลับประเทศไทยอยู่หลายๆ ศพด้วยกัน มีการประสานญาติพี่น้องให้มารับศพ แต่ส่วนใหญ่ไม่ติดต่อมาเพราะกลัวว่าต้องกลับ คนติดต่อมาแสดงว่าไม่ประสงค์อยู่แล้ว เพราะถ้าไม่ติดต่อมาถ้าโดนจับจะถูกกักขัง แล้วถูกผลักดันกลับติดแบล็กลิสต์"

เพราะอะไรตัดสินใจกลับ?
จิรพิพรรธ : "ผมหนีกลับเลย เพราะนายจ้างโรงแรมจะหักหัวคิวผมอีก ผมได้เงินมาตกเย็นก็นั่งแท็กซี่ไปสนามบิน กลับเลย ผมไปรายงานตัวที่สนามบินที่อินชอน จะมีให้รายงานตัวสำหรับแรงงานที่ผิดกฎหมาย ไปกรอกประวัติถ่ายรูปเรียบร้อย ก็ไม่สามารถเข้าประเทศเขาได้อีก ของก็ไม่ได้เก็บ มาตัวเปล่าพร้อมพาสปอร์ต ผมกลับมาคนเดียว เพราะไปคนเดียว"

เรื่องจริงกับสิ่งที่คนคิดเอาไว้คนละเรื่องกัน คนส่วนใหญ่คิดว่าจะได้เป็นแสนเป็นล้าน?
สมชาย : "คนส่วนใหญ่คิดว่าจะไปแล้วได้เป็นกอบเป็นกำ ถ้าคนทำงานได้หลายปีก็อาจเป็นแบบนั้น แต่ดีที่สุดคงเป็นการเดินทางไปทำงานอย่างถูกต้องตามกฎหมาย เพราะค่าใช้จ่ายเดินทางไปถูกต้องตามกฎหมายไม่ได้แพง จะมีค่าใช้จ่ายส่วนตัวแรงงานเท่านั้น เบ็ดเสร็จไม่น่าจะเกิน 3 หมื่นกว่า แต่ตรงนี้เขาไปยาวและได้สิทธิต่างๆ ตามกฎหมายบ้านเขา ไม่ต้องหลบซ่อน"

ในฐานะมีประสบการณ์จะแนะนำคนให้ไปเป็นผีน้อยแบบเรามั้ย?
จิรพิพรรธ : "ไม่แนะนำครับ ไปแล้วเจอนรกของแท้ ฟังแล้วสวยเกิน ถ้าเจอของจริงจะรู้ว่าโอ้มายก๊อด ไม่น่ามาเลย"

สมชาย : "ของจริงไม่เหมือนในละคร มันต่างกันลิบลับ"

จิรพิพรรธ : "ผมกลับมาตั้งสติไม่ได้หนึ่งอาทิตย์ มึนไปเลย"